gİRİŞAlfabetik Ödüllü kişi arama
Jean-Marie Lehn
Rosheim, Fransa Alsace küçük bir ortaçağ kenti 30 Eylül 1939 tarihinde doğdu. Babam, Pierre Lehn, daha sonra bir fırıncı, çok müzikle ilgilenen, piyano ve organ oynadı ve fırın, şehrin orgcu vazgeçmiş olması, daha sonra oldu. Annem Marie ev ve dükkan tuttu. Ben dört oğlundan en büyüğü idi ve benim ilk erkek kardeşiyle birlikte dükkanda yardım etti. Onbir yaşında, ben Obernai bulunan lise, Collège Freppel, Rosheim beş kilometre hakkında küçük bir şehir girdi, ikinci dünya savaşı yıllarında Rosheim büyüdü ve savaştan sonra ilkokula gitti. Bu yıllarda ben piyano ve organ oynamaya başladı ve zaman müzik ile bilim dışında benim en büyük ilgi alanı haline gelmiştir. 1950 1957 lise çalışmaları özellikle keskin olduğu, Latince, Yunanca, Almanca ve İngilizce dillerinde, fransız edebiyatı, son bir yıl içinde, felsefe, klasikleri vardı. Ancak, ben de aynı yılın Eylül ayında, Temmuz 1957 ve Deneysel Bilimler Felsefe Bakalorya almış ki, bilimler, özellikle kimya ilgi oldu.
Strasbourg Üniversitesi'nde felsefe eğitimi için öngörülen, ancak hala kararsız, fiziksel, kimyasal ve doğa bilimleri (SPCN) birinci yıl dersleri ile başladı. Bu yıl 1957-1958 sırasında, organik kimya, tutarlı ve titiz bir yapıya etkilendim. Ben özellikle at will dönüştürmek mümkün organik kimya, deneysel güç açık, birbirini takip eden iyi tanımlanmış kurallar ve güzergah birine, karmaşık maddeler görünüyordu. Kendimi bileşikler ve cam aldım ve annem ve babam evde laboratuvar pratik deneyler yapmaya başladı. Tohum, gelecek yıl, ben bir genç profesör, yeni atanan Guy Ourisson uyarıcı dersler takip, organik kimya alanında araştırma yapmak istediğini bana belli oldu ki, ekilen oldu.
Licencié-Es-Fen (Lisans) derecesini aldıktan sonra, doktora doğru çalışması için Centre National de la Recherche Scientifique genç bir üyesi olarak, 1960 yılı Ekim ayında Ourisson laboratuvarı girdi derecesi. Bu benim eğitim ilk belirleyici bir aşama olmuştur. İşim triterpenler konformasyonel ve fiziko-kimyasal özellikleri ile ilgili oldu. Ilk NMR spektrometresi sorumlu olmak, ben, bu, çok güçlü bir fiziksel yöntemi arcanes daha derinlemesine nüfuz etmesini neden oldu, bu daha sonraki çalışmalar için çok önemi oldu. 1961 yılında ilk bilimsel kağıt steroid türevleri proton NMR sinyali sübstitüent kaynaklı vardiya için bir toplamsallık kural bildirdi.
1963 yılı Haziran ayında Docteur Es Bilimler (Ph.D.) derecesi aldı, ben, bir yıl toplam B12 vitamini sentezini büyük kuruluş yer aldı Harvard Üniversitesi, Robert Burns Woodward laboratuvar geçirdi. Bu bir araştırmacı olarak hayatımın ikinci belirleyici bir aşama olmuştur. Ben de kuantum mekaniği bir seyir izledi ve Roald Hoffmann ile ilk hesaplamalar gerçekleştirilir. 1964 yılında Woodward-Hoffmann kuralları olmak için ne ilk aşamalarında tanık olma şansı vardı.
Strasbourg benim döndükten sonra, ben, fiziksel organik kimya, kuantum teorisi ve fiziksel yöntemler, organik kimya alanında edindiği bilgi birleştirmek alanında çalışmaya başladı. Bu moleküllerin fiziksel özelliklerini daha iyi analiz edebilmek için, güçlü bir araç, özellikle de yapısı belirli bir mal ve ilişkilerini ifşa ettiği için uygun olacağını bileşikler sentezlemek olduğu açıktı. Bu yönelim karakterize yıl 1965 - 1970 benim faaliyetleri ve Strasbourg Üniversitesi Kimya Bölümü yeni maître de Konferansları (yardımcı doçent) olarak benim randevu sonra 1966 yılında kurulan genç bir laboratuvar, Başlıca araştırma konuları konformasyonel oranı süreçleri, daha sonra stereoelectronic etkileri azot inversiyon, quadrupolar rahatlama, moleküler hareketleri ve sıvı yapısı, inversiyon engellerin yanı sıra ab initio kuantum kimyasal hesaplamalar, elektronik yapıları ve NMR çalışmaları ile ilgileniyorlardı.
Bu projeleri sürdürürken, sinir sistemi (biyoloji birinci yıl dersleri diffüz kaynaklanan yanı sıra önceki felsefe doğru eğim) meydana gelen işlemler için benim ilgi, bana yaptıkları çalışmada bir kimyager nasıl katkıda bulunabilir merak açtı. Sinir hücrelerinde elektrik fenomen membran boyunca sodyum ve potasyum iyon dağılımları bağlıdır. Olası bir alana giriş iyon taşıma ve kurulacak degradeleri izin süreçleri etkilemek için çalışmaktı. Sonra çok yakın gözlemler doğal antibiyotik katyonlara membranlar geçirgen yapmak mümkün olduğu için bu ilişkilidir. Bu nedenle, benzer özellikleri görüntülemek kimyasal maddeler hazırlamak için mümkün ortaya çıktı. Bu bileşikler için arama çalışmaları Ekim 1967'de başladı, katyon cryptates tasarımı açtı. Bu araştırma alanı Grubuma sonunda büyük bir kısmını kaplıyor ve daha sonra "supramoleküler kimya" dediği şeye dönüşmekte, hızla genişledi. Bu alanın organik, inorganik ve biyolojik açıdan incelenmiştir ve soruşturmalar devam etmektedir. 1976 yılında başka bir araştırma, yapay fotosentez ve güneş enerjisi depolama ve kimyasal dönüşüm alanında başlamış; photoly daha sonra karbon dioksit photoreduction ile su ve ilk endişe ediyordu.
Ben, aynı yılın Ekim ayında 1970 erken ve tam profesör, doçent olarak atandı. Ben, Harvard Üniversitesi'nde dersler veren ve bir araştırma projesi yönetmenlik misafir profesör olarak, 1972 ve 1974 iki bahar yarıyılı geçirdi. Bu ilişki, gevşek bir bazında 1980 yılına kadar uzatılmıştır. 1979 yılında Paris'te Collège de France "Chimie des Etkileşimler Moléculaires" başkanı seçildi. Alain Horeau 1980 yılında emekli oldu ve bundan sonra Strazburg ve Paris'te iki laboratuarlar, günümüze kadar devam eden bir durum arasında benim zaman bölünmüş Collège de France kimya laboratuvarında devraldı. Yeni araştırma hatları sonunda mümkün olacaktır supramoleküler türler tarafından organize evreleri, tasarlamak ve gerçekleştirmek için "moleküler cihazlar" uzun menzilli hedefi, moleküler bileşenler özellikleri ile görüntülenen tanıma, taşıma ve katalitik özelliklerini birleştirerek, özellikle gelişmiş moleküler seviyede sinyal ve bilgi işlem gerçekleştirmek. Önemli bir araştırma çabası supramoleküler öz-örgütlenme "programlanmış" supramoleküler sistemleri, tasarımı ve özellikleri şu anda da ayrılmıştır.
Yirmi ülke dört bir yanından gelen yaklaşık 150 ortak ile yirmi yıl içinde yapılan bilimsel çalışmalar, yaklaşık 400 yayın ve inceleme kağıtları tarif edilmiştir. Yıllar geçtikçe ben ETH, diğer kurumlarda profesörü ziyaret edildi Zürich, Cambridge, Barcelona, ??Frankfurt Üniversiteler.
1965 yılında Sylvie Lederer evli ve iki oğlu, David (1966 doğumlu) ve Mathias (1969 doğumlu) vardır.
Les Prix Nobel. Nobel ödülleri 1987, Editör Wilhelm Odelberg, [Nobel Vakfı, Stockholm, 1988
I was born on September 30 1939 in Rosheim, a small medieval city of Alsace in France. My father, Pierre Lehn, then a baker, was very interested in music, played the piano and the organ and became later, having given up the bakery, the organist of the city. My mother Marie kept the house and the shop. I was the eldest of four sons and helped out in the shop with my first brother. I grew up in Rosheim during the years of the second world war, went to primary school after the war and, at age eleven, I entered high school, the Collège Freppel, located in Obernai, a small city about five kilometers from Rosheim. During these years I began to play the piano and the organ, and with time music has become my major interest outside science. My high school studies from 1950 to 1957 were in classics, with latin, greek, german, and english languages, french literature and, during the last year, philosophy, on which I was especially keen. However, I also became interested in sciences, especially chemistry, so that I obtained the baccalaureat in Philosophy in July 1957 and in Experimental Sciences in September of the same year.
I envisaged to study philosophy at the University of Strasbourg, but being still undecided, I began with first year courses in physical, chemical and natural sciences (SPCN). During this year 1957/58, I was impressed by the coherent and rigorous structure of organic chemistry. I was particularly receptive to the experimental power of organic chemistry, which was able to convert at will, it seemed, complicated substances into one another following well defined rules and routes. I bought myself compounds and glassware and began performing laboratory practice experiments at my parents home. The seed was sown, so that when, the next year, I followed the stimulating lectures of a newly appointed young professor, Guy Ourisson, it became clear to me that I wanted to do research in organic chemistry.
After having obtained the degree of Licencié-ès-Sciences (Bachelor), I entered Ourisson's laboratory in October of 1960, as a junior member of the Centre National de la Recherche Scientifique in order to work towards a Ph.D. degree. This was the first decisive stage of my training. My work was concerned with conformational and physico-chemical properties of triterpenes. Being in charge of our first NMR spectrometer, I was led to penetrate more deeply into the arcanes of this very powerful physical method; this was to be of much importance for later studies. My first scientific paper in 1961 reported an additivity rule for substituent induced shifts of proton NMR signals in steroid derivatives.
Having obtained my degree of Docteur ès Sciences (Ph.D.) in June of 1963, I spent a year in the laboratory of Robert Burns Woodward at Harvard University, where I took part in the immense enterprise of the total synthesis of Vitamin B12. This was the second decisive stage of my life as a researcher. I also followed a course in quantum mechanics and performed my first computations with Roald Hoffmann. I had the chance to witness in 1964 the initial stages of what was to become the Woodward-Hoffmann rules.
After my return to Strasbourg, I began to work in the area of physical organic chemistry, where I could combine the knowledge acquired in organic chemistry, in quantum theory and on physical methods. It was clear that, in order to be able to better analyze physical properties of molecules, a powerful means was to synthesize compounds that would be especially well suited for revealing a given property and its relationships to structure. This orientation characterized the years 1965- 1970 of my activities and of my young laboratory, newly established after my appointment in 1966 as maître de conférences (assistant professor) at the Chemistry Department of the University of Strasbourg. Our main research topics were concerned with NMR studies of conformational rate processes, nitrogen inversion, quadrupolar relaxation, molecular motions and liquid structure, as well as ab initio quantum chemical computations of inversion barriers, of electronic structures and later on, of stereoelectronic effects.
While pursuing these projects, my interest for the processes occurring in the nervous system (stemming diffusely from the first year courses in biology as well as from my earlier inclination towards philosophy), led me to wonder how a chemist might contribute to their study. The electrical phenomena in nerve cells depend on sodium and potassium ion distributions across membranes. A possible entry into the field was to try to affect the processes which allow ion transport and gradients to be established. I related this to the then very recent observations that natural antibiotics were able to make membranes permeable to cations. It thus appeared possible to devise chemical substances that would display similar properties. The search for such compounds led to the design of cation cryptates, on which work was started in October 1967. This area of research expanded rapidly, taking up eventually the major part of my group and developing into what I later on termed "supramolecular chemistry". Organic, inorganic and biological aspects of this field were explored and investigations are continuing. In 1976 another line of research was started in the area of artificial photosynthesis and the storage and chemical conversion of solar energy; it was first concerned with the photoly is of water and later with the photoreduction of carbon dioxide.
I was promoted associate professor in early 1970 and full professor in October of the same year. I spent the two spring semesters of 1972 and 1974 as visiting professor at Harvard University giving lectures and directing a research project. This relationship extended on a loose basis to 1980. In 1979, I was elected to the chair of "Chimie des Interactions Moléculaires" at the Collège de France in Paris. I took over the chemistry laboratory of the Collège de France when Alain Horeau retired in 1980 and thereafter divided my time between the two laboratories in Strasbourg and in Paris, a situation continuing up to the present. New lines of research developed, in particular on combining the recognition, transport and catalytic properties displayed by supramolecular species with the features of organized phases, the long range goal being to design and realize "molecular devices", molecular components that would eventually be able to perform signal and information processing at the molecular level. A major research effort is presently also devoted to supramolecular self-organisation, the design and properties of "programmed" supramolecular systems.
The scientific work, performed over twenty years with about 150 collaborators from over twenty countries, has been described in about 400 publications and review papers. Over the years I was visiting professor at other institutions, the E.T.H. in Zürich, the Universities of Cambridge, Barcelona, Frankfurt.
In 1965 I married Sylvie Lederer and we have two sons, David (born 1966) and Mathias (born 1969).
From Les Prix Nobel. The Nobel Prizes 1987, Editor Wilhelm Odelberg, [Nobel Foundation], Stockholm, 1988